Tradycyjnie Kluczowe Wskaźniki Efektywności (KPI) są miarami opisującymi firmę z punktu widzenia menedżera. Nic więc dziwnego, że Bernard Marr zaczął od wskaźników ekonomicznych. Nie znajdziemy tu też wskaźnika poziomu szczęścia ani innych kwestii, które mieliśmy na myśli, mówiąc że „przez pracę w określonym miejscu możemy stawać się lepszymi ludźmi.” Zdecydowanie potrzebujemy listy Kluczowych Wskaźników Efektywności stworzonej konkretnie dla firm partycypacyjnych. Nie oznacza to jednak, że nie powinniśmy spojrzeć na firmę z biznesowej czy ekonomicznej perspektywy. By wyjaśnić, co rozumiem przez te perspektywy, podam następujący przykład: Jeśli chcę kupić stół, sprawdzam go pod kątem funkcjonalności – patrzę na jego rozmiar, kształt i stabilność. Wyobrażam sobie posiłki, rozmowy i życie rodzinne, które będzie się skupiało wokół tego stołu. Kiedy dostawca ma przewieźć stół ze sklepu do mojego domu, jest zainteresowany jedynie tym, ile stół mierzy i waży, aby wiedzieć, jaki samochód musi przygotować i ile osób potrzeba, by go przenieść. Dla osób, które będą go niosły, waga jest kluczowym wskaźnikiem.

Firmy partycypacyjne to bardziej skomplikowana rzeczywistość, ale pomijając aspekt wartości na, których skupiamy się w tym projekcie, mają również przyziemny aspekt ekonomiczny. Trzeba wziąć go pod uwagę, jeśli firma partycypacyjna ma spełniać wszystkie społeczne funkcje, podobnie jak waga stołu jest istotna zanim będzie on mógł spełniać swoją funkcję w domu. Po wypełnieniu i ewaluacji testu otrzymasz krótki opis KPI z książki Marra, która stanowiła podstawę dla testu. Jako że wartości i zasady partycypacyjne wymagają skupienia się bardziej na ludziach niż na wynikach ekonomicznych, zmieniłem kolejność KPI w sposób, który powinien obrazować partycypacyjny zestaw wartości –  zacząłem od wskaźników związanych z ludźmi.

Następne wskaźniki są istotne z perspektywy klienta (choć najczęściej jest to najliczniejsza grupa spośród wszystkich interesariuszy). Kolejnymi to wskaźniki dotyczące społecznej odpowiedzialności, które pokazują ogólne zainteresowanie ludzkością i przyszłymi pokoleniami. W przyszłości KPI stworzone specyficznie dla firm partycypacyjnych powinny uwzględnić czynnik wyeksponowania i stosować go do korygowania wyliczeń. Na przykład: 15 minut cotygodniowej wizyty klienta w sklepie spółdzielczym to tylko 1/160 czasu pracy pracownika. Z drugiej strony taki sklep może być odwiedzany przez setki klientów na raz. Wszystkie te kwestie muszą zostać wzięte pod uwagę podczas wyliczana i interpretowania wpływu wartości spółdzielczych na ludzi.

cc by Kate Ter Haar at flickr

W ekonomii podkreśla się wagę marketingu i reklamy dla rozwoju rynku. Spółdzielcze Wartości i Zasady  Spółdzielcze zobowiązują firmy partycypacyjne do uczciwości i prawdziwości swoich przekazów reklamowych. Skutkuje to budowaniem zaufania i dobrej reputacji. Niestety wiele spółdzielni ukrywa swoją tożsamość. Oczywiście perspektywa finansowa jest ważna i jest najprostszym miernikiem problemów. Podobnie jak wysoka temperatura jest objawem choroby, niskie wskaźniki finansowe mogą wskazywać na kryzys albo patologię firmy partycypacyjnej – jednak tak jak nie możemy zwalczać choroby wyłącznie przez zbijanie temperatury, tak samo irracjonalnym byłoby skupianie się na poprawianiu finansowych wskaźników, zamiast na ulepszaniu i rozwijaniu firmy. Skupienie się na „liczbach” prowadzi do takich patologii jak w amerykańskiej korporacji Enron, gdzie kierownicy razem z audytorami próbowali manipulować liczbami, aby ukryć prawdę na temat kondycji firmy.

KPI związane z procesami operacyjnymi i łańcuchem dostaw wymieniam po wskaźnikach marketingowych i sprzedażowy. Są podane jako ostatnie nie dlatego, że są mniej ważne niż czynniki finansowe, ale ze względu na swój lokalny charakter. Są one wyliczane dla konkretnych produktów lub procesów, a nie dla całej firmy. Oczywiście miary te mogą być łączone, ale nie ukazują wtedy problemów, z jakimi musi zmierzyć się firma. Musimy jednak pamiętać, że wskaźniki te mogą stać się najważniejszymi codziennymi liczbami odniesienia na wszystkich lokalnych poziomach firmy.

Aby sprawdzić swoją wiedzę w zakresie podstawowych pojęć  biznesowych wypełnij kwestionariusz poniżej.